Американска нуклеарна подморница пристигна на Исланд – сигнал до Русија и Кина за Арктикот
Американската нуклеарна подморница USS Newport News, опремена со крстосувачки ракети „Томахавк“, за првпат се закотви во исландско пристаниште, со што САД и НАТО испратија силна порака во услови на зголемена загриженост поради воените активности на Русија на Арктикот и во далечниот Север, пренесе Business Insider.
Командантот на американската морнарица за Европа и Африка, адмиралот Стјуарт Манш, изјави дека влезот на подморницата во исландската лука има јасна стратешка цел: да демонстрира присуство и моќ на САД во чувствителниот арктички регион, како и да ја засили поддршката за сојузниците во НАТО.
„Овој потег е сигнал до нашите противници дека сме тука – и дека внимателно ги следиме нивните чекори. Истовремено, тоа е и порака на солидарност до нашите партнери“, изјави адмиралот Манш.
Исланд – стратешка точка од Студената војна до денес
Исланд, една од основачките членки на НАТО од 1949 година, отсекогаш играл клучна улога во американската стратегија за надзор на Северот. Во текот на Студената војна, западните сојузници, меѓу кои и САД, таму имаа стационирани трупи за следење на советските – а подоцна и руските – подморници.
„САД децении одржуваа поморска база на Исланд, која беше витално место за следење на активностите на подморниците. Денес, повторно се враќаме со целосна свесност за геополитичката важност на овој регион“, нагласи Манш.
Според новата Арктичка стратегија на Пентагон за 2024 година, САД мора да обезбедат силно и постојано присуство на потегот од Гренланд до Исланд и Велика Британија – подрачје што е клучно за безбедноста на северната хемисфера.
Русија и Кина – растечки предизвици во Северот
Во документот се посочува не само засиленото воено присуство на Русија на Арктикот, туку и амбициите на Кина да прошири економско и политичко влијание во регионот. Вашингтон гледа на Исланд како на една од клучните алки во својот ланец на безбедносна одбрана од двата глобални ривали.
Ерин Сојер, вршителка на должноста амбасадор на САД во Рејкјавик, истакна дека „Исланд и САД делат заедничка цел: одржување на ниска напнатост на Арктикот, со полна свесност за напорите на Русија да го зголеми своето воено влијание“.
Повторно пристигнување – но со нова симболика
Иако USS Newport News веќе влезе во исландските територијални води во 2023 година, овојпат подморницата не само што се закотви на молот, туку и дел од екипажот се симна на копно – симболичен гест кој ја покажува отвореноста и соработката меѓу двете земји.
Подморницата припаѓа на класата „Лос Анџелес“ – елитна флота од над 40 активни брзи јуришни подморници на американската морнарица. Овие пловни единици се опремени со торпеда и крстосувачки ракети „Томахавк“, и често се користат за мисии од висок ризик на глобално ниво.
Присуството на USS Newport News на Исланд е уште еден показател дека Арктикот станува сè поважна сцена во геополитичката борба за влијание во XXI век.