Бројот на членови во македонските домаќинства се намалува со загрижувачка брзина, фрлајќи силна светлина врз длабоката демографска криза во земјата. Податоците од последните пописи се јасен показател: некогашните бројни семејства се претворија во мали, честопати „осамени“ заедници.
Според Пописот 2021, просечното македонско домаќинство денес брои само 3.07 члена. Ова е драстично различно од она што го памети историјата:
- 1931 година: Просечното домаќинство било составено од повеќе од 5 члена.
- 1971 година: Бројот паѓа под 5 члена.
- 1991 година: Просекот е сведен на 4 члена.
Денес, најбројни се двочлените домаќинства, кои учествуваат со 26.85 отсто во вкупниот број. Овој надолен пад на семејствата, според експертите, е аларм за лошата демографска состојба.
Демографот Дончо Герасимовски е дециден: просекот од три члена е јасен показател за длабока криза.
„Пред неколку децении имало повеќедетни семејства со 8 или 9 деца, но од година во година сѐ помал е бројот на семејства со по 5 деца. Имаме стотина населени места со самци. Стареењето на населението е еден од факторите кој довел до тоа. Младото население се иселува, а бројот на живородени деца наместо кај нас да се зголемува, се зголемува надвор од границите на државата.“
Во 2024 година, околу 6.000 деца се родени во странство, бројка која континуирано расте. Најголем број семејства имаат само 1 или 2 деца, што не овозможува ни проста репродукција на населението. Сѐ подоцна се склучуваат браковите, со зголемување на возраста над 25 или 30 години, што автоматски го намалува бројот на живородени деца.
Според Државниот завод за статистика, домаќинството е дефинирано како економска категорија – група лица што живеат заедно, во ист стан, и заеднички ги трошат приходите. Тие може да бидат самечки, повеќечлени, семејни, несемејни или комбинирани.
Од вкупно 538.348 семејства регистрирани со Пописот 2021:
- 43.39 отсто се семејства на брачен пар со деца.
- 31.12 отсто се брачни парови без деца.
Интересни се податоците за самохраните родители:
- Најмногу сами мајки со деца има во Општина Желино (9.64 отсто).
- Најголемо учество на сами татковци со деца е регистрирано во Општина Шуто Оризари (2.7 отсто).
Македонија се соочува со сериозен предизвик: како да се спречи овој тренд на намалување на семејствата и како да се поттикне наталитетот пред земјата дефинитивно да влезе во зоната на неповратна демографска ерозија.
